Trầu cau quan họ không chỉ đơn thuần là vật phẩm mà còn gắn liền với vô số câu chuyện truyền miệng, góp phần tạo nên sự sinh động của văn hóa dân gian Kinh Bắc. Nhiều người già trong làng kể lại câu chuyện về các đôi trai gái xưa trao trầu cau như lời thề non hẹn biển, dù trải qua sóng gió vẫn luôn gắn bó bền chặt. Từng chiếc lá trầu, miếng cau đều mang trong mình những ký ức tình yêu, sự thuỷ chung và niềm tin vào tương lai. Các câu chuyện ấy được các thế hệ truyền lại qua từng câu hát quan họ, làm cho mỗi lời ca thêm phần thiêng liêng và sâu sắc. Những mẩu chuyện giản dị ấy giúp người nghe cảm nhận được giá trị quý báu của trầu cau quan họ, như một biểu tượng tinh thần vững bền vượt thời gian, góp phần bảo tồn sự phong phú của văn hóa truyền thống. Trầu cau dùng để tiếp khách hàng ngày như bát nước chè xanh, như điếu thuốc lào, trầu có mặt trong mỗi cuộc vui, buồn của làng quê, trầu trong các buổi lễ tế thần, tế gia tiên, lễ tang, lễ thọ, lễ mừng.... Trong các lễ hội dân gian tại Bắc Ninh, trầu cau quan họ được xem là một biểu tượng không thể thiếu, đóng vai trò kết nối cộng đồng và duy trì truyền thống. Những cặp trầu cau được trang trí cầu kỳ đặt tại sân đình, sân chùa hoặc nơi diễn ra lễ hội giúp tạo không khí trang trọng, thiêng liêng. Việc trao đổi trầu cau trong những dịp này còn thể hiện sự chân thành, thân mật và lời chúc may mắn cho mọi người tham dự. Trong nhiều lễ nghi, trầu cau được sử dụng như một vật phẩm dâng cúng tổ tiên, chứng minh lòng biết ơn và giữ gìn nét đẹp cội nguồn. Đặc biệt, trong nghệ thuật quan họ, trầu cau là vật gắn liền với hình ảnh đôi nam nữ hát giao duyên, biểu hiện cho sự tinh tế và tính thủy chung. Với ý nghĩa sâu sắc như vậy, trầu cau quan họ trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh và văn hóa vùng Kinh Bắc. Ăn trầu cau không chỉ không mang nhiều lợi ích sức khỏe mà còn có tác động tiêu cực. Việc nhai trầu có thể gây ra tăng đáng kể nguy cơ mắc ung thư miệng, và những người tiêu dùng trầu có khả năng bị ung thư miệng cao hơn.
