hát then：Nghệ nhân hát Then và quá trình truyền dạy nghệ thuật hát Then qua các thế hệ

Nghệ nhân hát then là những cá nhân có kiến thức sâu rộng về văn hóa truyền thống, đồng thời là người bảo tồn và phát triển loại hình nghệ thuật dân gian này. Để trở thành nghệ nhân, họ thường trải qua quá trình học hỏi nghiêm túc từ các bậc tiền bối, tích lũy kinh nghiệm thực tiễn trong biểu diễn và nghi lễ. Kỹ thuật hát then yêu cầu sự thành thạo về giọng hát, khả năng điều khiển nhạc cụ truyền thống và hiểu biết về các câu chuyện dân gian. Các nghệ nhân thường tổ chức các buổi truyền dạy, tập huấn cho thế hệ trẻ nhằm bảo đảm nghệ thuật hát then không bị mai một. Việc truyền dạy không chỉ là việc học thuộc lòng bài hát mà còn là truyền tải cảm nhận, tình cảm và tri thức văn hóa sâu sắc xoay quanh loại hình nghệ thuật này. Nghệ nhân hát then đóng vai trò quan trọng trong cộng đồng, góp phần xây dựng giá trị văn hóa và duy trì niềm tự hào dân tộc. Họ là những người tiên phong đưa hát then đến gần hơn với công chúng, đồng thời cổ vũ sự sáng tạo phù hợp với thời đại mà vẫn giữ nguyên giá trị truyền thống. Hát then là một loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống của người Tày, Nùng, và Thái ở vùng núi phía Bắc Việt Nam. Bài viết này mô tả nguồn gốc, đặc điểm, biểu diễn, lời hát, nghi lễ, và các vùng hát then hiện nay. Hát then không chỉ là nghệ thuật biểu diễn mà còn là biểu tượng của văn hóa phi vật thể truyền thống của dân tộc Tày. Việc bảo tồn và phát huy hát then có ý nghĩa to lớn trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa đa dạng của Việt Nam. Hình thức hát then thể hiện trí tuệ dân gian, các giá trị lịch sử, phong tục tập quán, và quan niệm về thế giới quan của người Tày. Trong bối cảnh hiện đại hóa nhanh chóng, những yếu tố truyền thống dễ bị mai một, do đó việc gìn giữ hát then trở thành nhiệm vụ cấp thiết nhằm duy trì sự liên tục của văn hóa dân tộc. Nhiều dự án nghiên cứu và bảo tồn được khai thác, nhằm hỗ trợ nghệ nhân và cộng đồng trong việc phát triển hát then một cách bền vững. Thành quả của công tác bảo tồn còn góp phần nâng cao nhận thức của người trẻ về giá trị văn hóa dân tộc và khơi dậy lòng tự hào dân tộc. Qua đó, hát then trở thành cầu nối văn hóa, góp phần làm phong phú nền văn hóa đa dân tộc của đất nước, đồng thời giữ vững sự phong phú và đa dạng của di sản văn hóa phi vật thể. Là một di sản văn hóa dân gian độc đáo của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái ở khu vực miền núi phía Bắc, hát Then từ lâu đã được lưu giữ và phát triển thành một không gian văn hóa đồ sộ về khối…